शीर्षकहरू

घरेलु श्रमिक प्रोजेक्टलाई बल पुग्ने गरी श्रमिकको ज्याला बढाए श्रम मन्त्रीले, दोहोरो सम्झौताका कारण कार्यान्वयनमा चुनौती

घरेलु श्रमिक प्रोजेक्टलाई बल पुग्ने गरी श्रमिकको ज्याला बढाए श्रम मन्त्रीले, दोहोरो सम्झौताका कारण कार्यान्वयनमा चुनौती

काठमाडौं । सरकारले १३ वर्ष पछि संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई) जाने श्रमिकको न्यूनतम् ज्याला तोकेको छ । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले वैदेशिक रोजगार ऐन २०६४ को दफा २३ अनुसार मन्त्री स्तरीय निर्णयबाट श्रमिकको ज्याला तोकेको हो । मन्त्रालयले तोकेको ज्याला राजपत्रमा प्रकाशित गरिएको छ । 

युएईमा नेपाल लगायतका १९२ वटा मुलुकका नागरिक श्रमिकको रुपमा कार्यरत छन् । नेपाली श्रमिकको संख्या करिब ६ लाख पुगेको अनुमान छ । युएईमा पुग्ने अधिकांश नेपाली श्रमिक अदक्ष र अर्धदक्ष छन् । 

श्रम मन्त्रालयले युएईमा जाने अदक्ष श्रमिकको पारिश्रमिक एक हजार चार सय दिराम (५२ हजार ३४६ रुपैयाँ) न्यूनतम् पारिश्रमिक तोकेको छ । जसमध्ये मासिक पारिश्रमिक एक हजार दिराम (३७ हजार ३९० रुपैयाँ) र मासिक खाना खर्च ४०० (१४ हजार ९५६ रुपैयाँ) तोकेको छ । 

अर्धदक्ष श्रमिकको लागि एक हजार ६ सय दिराम (५९ हजार ८२४ रुपैयाँ) तोकेको छ । मासिक पारिश्रमिक एक हजार २०० दिराम (४४ हजार ८६८ रुपैयाँ) र मासिक खाना खर्च ४०० दिराम (१४ हजार ९५६ रुपैयाँ) तोकेको छ । 

दक्ष श्रमिकको लागि एक हजार ९०० दिराम (७१ हजार ०४१ रुपैयाँ)  निर्धारण गरेको छ । मासिक पारिश्रमिक एक हजार ५०० दिराम (५६ हजार ०८५ रुपैयाँ) र मासिक खाना ४०० दिराम तोकेको छ । 

उच्च दक्ष श्रमिकको लागि ६ हजार ४०० दिराम (२३ हजार ९२९९ रुपैयाँ) तोकिएको छ । मासिक पारिश्रमिक ६ हजार दिराम (२२ हजार ४३४२ रुपैयाँ) र मासिक खाना खर्च ४०० दिराम तोकेको छ । 

यस अघि सन् २०१२ मा नेपाली श्रमिकको न्यूनतम् पारिश्रमिक ८०० दिराम तोकिएको वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका अध्यक्ष भुवन गुरुङले बताए । ‘सरकारले १३ वर्ष पछि पारिश्रमिक पुनरावलोकन गरेको छ । यसलाई सकारात्मक रुपमा लिएका छौ,’ उनले भने । 

नेपाल सरकारले तोकेको न्यूनतम् पारिश्रमिक भने कार्यान्वयन हुनेमा श्रमिकहरू विश्वस्त छैनन् । नेपालबाट युएई पुग्ने अधिकांश श्रमिकसँग रोजगारदाताले दुई वटा श्रम सम्झौता गरेको हुन्छ । श्रमिकलाई नेपालमा नै दिइने श्रम सम्झौतामा मासिक पारिश्रमिक सहित सेवा सुविधा राखिएको हुन्छ । श्रमिक युएईमा पुगेपछि सो श्रम सम्झौता च्यातिन्छ र नयाँ सम्झौता पत्र दिइन्छ । जसमा पारिश्रमिक ४४० दिरामसम्म हुने गरेको युएईमा बस्दै आएका टंक पौडेलले बताए । ‘ओभरटाइम गरी दैनिक १२ घण्टासम्म काम गरेर भने नेपाली श्रमिक मुश्किलले ९०० दिरामसम्म आम्दानी गर्न सक्छन्,’ उनले भने । 

सरकारले तोकेको श्रम सम्झौता कार्यान्वयन लागि नेपाल सरकारले युएई सरकारसँग श्रम सम्झौता गर्नुपर्ने गैर आवासीय नेपाली समन्वय समिति युएईका महासचिव भुवन कुमार वाग्लेले बताए । ‘नेपाल र युएईमा बीच श्रम सम्झौता गरेर, सम्झौतामा नै पारिश्रमिकको विषयमा राखियो भने कार्यान्वयन हुन सक्छ,’ उनले भने । सरकारले श्रम सम्झौता गरेपछि नै यो परिपक्व हुन्छ ।

श्रम मन्त्रालयले तोकेको न्यूनतम् पारिश्रमिक पनि वैज्ञानिक नभएको सम्बद्ध व्यक्तिहरू बताउँछन् । मन्त्रालयले युएईमा नेपाली महिला घरेलु श्रमिकको रुपमा पठाउन लागि तयार पारिएको पाइलट प्रोजेक्टलाई बल पुग्ने पारिश्रमिक बढाएको मन्त्रालयका एक अधिकारीले बताए ।

कतार सरकारले न्यूनतम् पारिश्रमिक एक हजार ३०० कतारी रियाल (४८ हजार ७२४ रुपैयाँ) तोकेको छ । मासिक पारिश्रमिक भने ३०० रियाल (३७ हजार ४८० रुपैयाँ) र मासिक खाना बस्नको लागि ३०० रियाल (११ हजार २४४ रुपैयाँ) तोकेको छ । 

मलेसिया सरकारले भने श्रमिकको न्यूनतम् पारिश्रमिक एक हजार ७०० रिंगेट (५५ हजार २०५ रुपैयाँ) तोकेको छ ।