आर्थिकन्यूज
काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकले प्रकाशित गरेको चालु आर्थिक वर्षको ३ महिनाको तथ्यांक हेर्दा निक्षेप भन्दा कर्जाको वृद्धिदर आधा कम देखिएको छ । यस अवधिमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहको निक्षेप ३.० प्रतिशत बढ्दा कर्जा प्रवाह १.५ प्रतिशतले मात्र बढेको छ ।
वार्षिक विन्दुगत आधारमा २०८२ असोज मसान्तमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूमा रहेको निक्षेप १३.० प्रतिशतले बढेको भने निजी क्षेत्रतर्फ प्रवाहित कर्जा ७.३ प्रतिशतले मात्र बढेको छ ।
समीक्षा अवधिमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूमा रहेको निक्षेप ३.० प्रतिशत २ खर्ब १८ अर्ब ७२ करोडले वृद्धि भई ७४ खर्ब ८२ अर्ब ५९ करोड पुगेको छ । त्यस्तै, निजी क्षेत्रमा प्रवाहित कर्जा ८२ अर्ब ९३ करोडले वृद्धि भई ५५ खर्ब ८० अर्ब ६४ करोड पुगेको छ ।
तीन महिनामा थप ८२ अर्ब ९३ करोड कर्जा प्रवाह
समीक्षा अवधिमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुबाट निजी क्षेत्रमा प्रवाहित कर्जा १.५ प्रतिशत (८२ अर्ब ९३ करोड) ले वृद्धि भई ५५ खर्ब ८० अर्ब ६४ करोड पुगेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो कर्जा २.५ प्रतिशत (१२८ अर्ब ६५ करोड) ले बढेको थियो। वार्षिक बिन्दुगत आधारमा २०८२ असोज मसान्तमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुबाट निजी क्षेत्रतर्फ प्रवाहित कर्जा ७.३ प्रतिशतले बढेको छ ।
२०८२ असोज मसान्तमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट निजी क्षेत्रमा प्रवाहित कर्जामध्ये गैर–-वित्तीय संस्थागत क्षेत्रतर्फ प्रवाह भएको कर्जाको अंश ६२.८ प्रतिशत र व्यक्तिगत तथा घरपरिवार क्षेत्रतर्फ प्रवाह भएको कर्जाको अंश ३७.२ प्रतिशत रहेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो अंश क्रमशः ६४.० प्रतिशत र ३६.० प्रतिशत रहेको थियो।
निजी क्षेत्रतर्फ प्रवाहित कर्जामध्ये वाणिज्य बैंकहरूको कर्जा प्रवाह १.६ प्रतिशत, विकास बैंकहरूको कर्जा प्रवाह ०.५ प्रतिशत र वित्त कम्पनीहरूको १.६ प्रतिशतले बढेको छ ।
कुन क्षेत्रमा देखियो कर्जाको अधिक माग ?
२०८२ असोज मसान्तमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको लगानीमा रहेको कर्जामध्ये चालु सम्पत्ति (कृषि तथा गैर- कृषिजन्य वस्तु) को सुरक्षणमा १५.० प्रतिशत रहेको छ भने घरजग्गा धितो सुरक्षणमा ६४.३ प्रतिशत रहेको छ । २०८१ असोज मसान्तमा यस्तो धितोमा प्रवाहित कर्जाको अंश क्रमशः १३.४ प्रतिशत र ६५.८ प्रतिशत रहेको थियो।
आर्थिक वर्ष २०८२-८३ को तीन महिनामा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको लगानीमा रहेको कर्जामध्ये निर्माण क्षेत्रतर्फको कर्जा २.९ प्रतिशत, यातायात, सञ्चार तथा सार्वजनिक सेवा क्षेत्रतर्फको कर्जा २.४ प्रतिशत, औद्योगिक उत्पादन क्षेत्रतर्फको कर्जा २.४ प्रतिशत, उपभोग्य क्षेत्रतर्फको कर्जा १.६ प्रतिशत र थोक तथा खुद्रा व्यापार क्षेत्रतर्फको कर्जा १.४ प्रतिशतले बढेको छ भने सेवा उद्योग क्षेत्रतर्फको कर्जा ०.३ प्रतिशतले घटेको छ।
बैंकहरुमा तरलता प्रशस्त भए पनि अर्थतन्त्रमा देखिएको सुस्तीका कारण कर्जा प्रवाह ठप्प जस्तै छ । पछिल्लो चरणमा भएको आन्दोलन, राजनीतिक अनिश्चितताले व्यवसाय विस्तारमा सुस्तता आएको छ भने सरकारी खर्चमा समेत सुधार आउन नसक्दा कर्जा प्रवाह बढ्न सकेको छैन् । बैंकहरुले कर्जा दिन चाहेर पनि उद्योग–व्यवसायबाट प्रस्ताव नआएको बैंकहरहरुको भनाइ छ।
अस्थिर सरकार, नीतिगत अस्पष्टता र दीर्घकालीन योजनामा देखिएको अनिश्चितताले लगानीकर्ता दिगो योजना बनाउन हिच्किचाएका छन्। अर्कातर्फ कर्जा असुलीमा चुनौती बढेपछि बैंकहरुले समेत कर्जा विस्तारमा जोड नगरेको देखिन्छ । जसले गर्दा कर्जा प्रवाह सुस्त छ ।
समीक्षा अवधिमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट प्रवाहित कर्जामध्ये रियल स्टेट कर्जा (व्यक्तिगत आवासीय घर कर्जासमेत) ३.२ प्रतिशत, मार्जिन प्रकृतिको कर्जा ३.० प्रतिशत, क्यास क्रेडिट कर्जा २.७ प्रतिशत, आवधिक कर्जा ०.७ प्रतिशत र हायर पर्चेज कर्जा ०.६ प्रतिशतले बढेको छ भने ट्रष्ट रिसिट (आयात) कर्जा ४.३ प्रतिशत र अधिविकर्ष कर्जा ३.३ प्रतिशतले घटेको छ ।
३ महिनामा २ खर्ब १८ अर्ब निक्षेप थपियो
समीक्षा अवधिमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूमा रहेको निक्षेप ३.० प्रतिशत (२ खर्ब १८ अर्ब ७२ करोड) ले वृद्धि भई ७४ खर्ब ८२ अर्ब ५९ करोड पुगेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो निक्षेप २.६ प्रतिशत (१७० अर्ब) ले बढेको थियो । वार्षिक विन्दुगत आधारमा २०८२ असोज मसान्तमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूमा रहेको निक्षेप १३.० प्रतिशतले बढेको छ ।
२०८२ असोज मसान्तमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको कुल निक्षेपमा चल्ती, बचत र मुद्दती निक्षेपको अंश क्रमशः ६.४ प्रतिशत, ३८.७ प्रतिशत र ४६.४ प्रतिशत रहेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो अंश क्रमशः ५.४ प्रतिशत, ३२.७ प्रतिशत र ५४.८ प्रतिशत रहेको थिया ।
२०८२ असोज मसान्तमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको कुल निक्षेपमा संस्थागत निक्षेपको अंश ३५.३ प्रतिशत रहेको छ । २०८१ असोज मसान्तमा यस्तो निक्षेपको अंश ३५.८ प्रतिशत रहेको थियो।
