आर्थिकन्यूज
एजेन्सी । अमेरिकाको चुनावमा डोनाल्ड ट्रम्प विजयी भएपछि खस्कँदै गएको अर्थतन्त्रप्रति चीनको चिन्ता थपिएको छ । अहिले चीनले आफ्नो अर्थतन्त्रलाई सुधार्नको लागि पूर्ण प्रयास गरिरहेको छ । यस्तो अवस्थामा ट्रम्पको चुनावी जितले चीनको मास्टर प्लानलाई बिगार्न सक्ने अनुमान गर्न थालिएको छ ।
चुनावी अभियानदेखि नै ट्रम्पले चीनबाट आयात हुने सामानमा उच्च कर लगाउने चर्चा गर्दै आएका छन् । यस्तो अवस्थामा ट्रम्पले आफ्नो दोस्रो कार्यकालमा चिनियाँ सामानमा ६० प्रतिशतसम्म कर लगाउन सक्ने पूर्ण आशा छ । यदि यस्तो भयो भने ट्रम्पको निर्णय चीनका लागि आर्थिक रूपमा हानिकारक साबित हुन सक्छ।
ट्रम्पको जितपछि चीनमा यसबारे डर देखिन थालेको छ । बिहीबार, चिनियाँ सामानमा कर बढाउने ट्रम्पको सम्भावित निर्णयको बारेमा सोध्दा, चिनियाँ विदेश मन्त्रालयले भन्यो व्यापार युद्धले कसैलाई फाइदा गर्दैन।
कोरोनापछि चीनको वृद्धिदर सुस्त भएको छ । यस्तो अवस्थामा चीन महाशक्ति हो भने यसलाई जतिसक्दो चाँडो बलियो बनाउन आवश्यक छ । चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले पनि अर्थतन्त्र सुधारका लागि प्रयास थालेका छन् । कोभिड सुरु भएपछि अर्थात् विगत चार वर्षदेखि चीनमा सम्पत्तिलगायत धेरै क्षेत्रले मन्दीको सामना गरिरहेका छन् । सरकारमाथिको ऋण बढ्दै गएको छ र त्यससँगै देशमा बेरोजगारी दर पनि बढिरहेको छ ।
आफ्नो पहिलो कार्यकालमा डोनाल्ड ट्रम्पले चिनियाँ सामानमा २५ प्रतिशतसम्म कर लगाएका थिए । ट्रम्पले आफ्नो पहिलो कार्यकालमा करवृद्धि गर्दा चीनमा ठूलो असर परेको थियो । यस्तो अवस्थामा ट्रम्पले आफ्नो वाचा अनुसार अब ६० प्रतिशत कर बढाए, त्यो पनि चीनको अर्थतन्त्र खस्किरहेको अवस्थामा, यो सबै चीनका लागि थप चिन्ताजनक हुनेछ ।
कोरोनाको अवधिमा चीनमा कडा प्रतिबन्ध लगाइएको थियो । जसका कारण अर्थतन्त्रमा गिरावट आएको थियो। करिब दुई वर्षपछि चीनले आफ्नो कडा प्रतिबन्धलाई खुकुलो पार्दै अर्थतन्त्र सुधारको दिशामा कदम चाल्यो। त्यसबेलादेखि चीनले आफ्नो अर्थतन्त्रलाई कोरोनाअघिको जस्तो बनाउन खोजेको छ । चीनका लागि चिन्ताको कुरा के हो भने प्रयास गर्दा पनि चीनले अर्थतन्त्रसँग सम्बन्धित राम्रो समाचार नपाएको हो । यस्तो अवस्थामा ट्रम्पको आगमन जलिरहेको अंगारमा तेल हाल्नु जस्तै हो ।
अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) ले पनि चीनको वार्षिक विकास लक्ष्य घटाएको छ। आईएमएफले सन् २०२४ मा चिनियाँ अर्थतन्त्र ४.८ प्रतिशतले वृद्धि हुने अपेक्षा गरेको छ । जुन चीनको लक्ष्यभन्दा ५ प्रतिशत कम छ। आईएमएफले आगामी वर्ष चीनको वार्षिक वृद्धिदर थप घटेर ४.५ प्रतिशतमा पुग्ने अनुमान गरेको छ ।
सन २०१७ मा चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले भनेका थिए, ‘अब उनको देश द्रुत गतिको विकासको सट्टा गुणस्तरीय विकासमा जोड दिन चाहन्छ।’ सस्तो वस्तु बेच्नका लागि विश्वभर प्रसिद्ध चीनले आफ्नो अर्थतन्त्रलाई उन्नत उत्पादन र हरित उद्योगतर्फ लैजाने योजना बनाएको छ । यस्तो अवस्थामा चीनले संकटबाट सजिलै बाहिर निस्कन नसक्ने केही अर्थशास्त्रीहरू बताउँछन् ।
लामो समयदेखि कम लागतका सामानका लागि चिनिएको चीनले अहिले सोलार प्यानल, विद्युतीय सवारीसाधन (इभि) र लिथियम आयन ब्याट्रीमा उच्च प्रविधिको निर्यात गर्दै आएको छ संसारको अगाडि। अन्तर्राष्ट्रिय ऊर्जा एजेन्सी (आईईए)का अनुसार विश्वमा सौर्य प्यानल उत्पादनमा चीनको हिस्सा करिब ८० प्रतिशत छ। यसका साथसाथै विद्युतीय सवारी साधन र तिनीहरूलाई शक्ति दिने ब्याट्रीहरूको सबैभन्दा ठूलो निर्माता पनि हो।
निस्सन्देह, चीन त्यस्ता चीजहरूको ठूलो निर्यातक हो । तर मूडीज एनालिटिक्सकी अनुसन्धान निर्देशक क्याट्रिना एल भन्छिन् । अहिले समस्या यो छ । यी चीजहरू आयात गर्ने युरोप र अमेरिकालगायत धेरै देशहरूले अहिले खरिद घटाउँदैछन्।
यो चीनको सबैभन्दा ठूलो चिन्ता पनि हुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा यदि ट्रम्प आएर कर थप बढाए भने चीनले अर्थतन्त्रलाई ट्रयाकमा ल्याउनको लागि गरिरहेको प्रयास पर्याप्त छ छैन भनेर सोध्नु पर्ने हुन्छ ।
